KÜÇÜK MODÜLER REKTÖRLERİN (SMR) DÜNYADA UYGULAMALARI GELİŞMELERİ VE TÜRKİYE’ DE KULLANIM OLASILIKLARI

Аннотация

Küresel sıcaklık artışının sanayi öncesi seviyelerin azami 2°C altında sınırlandırılmasına yönelik Paris Anlaşması hedefine ulaşabilmek için dünyanın tüm düşük karbonlu enerji kaynaklarından yararlanması gerekmektedir. Bu minvalde, rüzgâr ve güneş enerjisi gibi yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı artmaya devam etmektedir. Bununla birlikte, nükleer enerji, gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin ekonomik çıktılarının iyileştirilmesinde ve aynı zamanda ihtiyaç duyulan istikrarlı ve güvenilir enerji ihtiyacının sağlanmasında halen önemli bir rol oynamaktadır.  Büyük ve konvansiyonel nükleer reaktörlerden farklı olarak küçük modüler reaktör (SMR) tasarımlarının çoğu, gelişmiş ve doğal güvenlik özelliklerini benimsemekle birlikte tek veya çok modüllü bir tesis olarak ilgili sahada konumlandırılabilmektedir. Su soğutmalı reaktörler, yüksek sıcaklıklı gaz soğutmalı reaktörler, hızlı nötron spektrumlu, sıvı metal, sodyum ve gaz soğutmalı reaktörler, ergimiş tuz reaktörleri ve günümüzde geliştirilen mikro reaktörler gibi tüm ana reaktör modelleri için SMR’ler geliştirilmektedir. SMR’lerin geliştirilmesindeki temel itici güçler, daha geniş bir kullanıcı ve uygulama yelpazesi için esnek enerji üretimi ihtiyacını karşılamak, eskiyen fosil yakıtlı santrallerin yerini almak, nükleer güvenlik performansını artırmak ve daha ekonomik nükleer enerji kaynağı sunmak olarak öne çıkmaktadır. Bu çalışmada küçük modüler reaktörlerin (SMR) çalışma prensibi kullanım alanları, Dünya ve Türkiye ölçeğindeki uygulama potansiyelleri ele alınmıştır. Bununla birlikte SMR kapasitesine göre kullanılacak yakıt ve üretilebilecek elektrik miktarı hesaplamaları farklı varsayımlar üzerinden değerlendirilmiştir.